مرگ پرندگان مهاجر در تالاب میانکاله ابعاد تازهای پیدا کرده است
در چهارمین روز مرگ پرندگان مهاجر در تالاب میانکاله، شمار لاشهها به ٥هزارو٩٥٠ رسید، همه جمعآوری و دفن شدند اما پرندگان مرده تمام نشدند. هنوز دلیل این تلفات غیرعادی از سوی دامپزشکی اعلام نشده اما پیشتر، با رد بیماری آنفلوآنزا و نیوکاسل بهعنوان دلیل مرگ پرندگان، کارشناسان محیطزیست و فعالان گردشگری در گفتوگو با «شهروند» از احتمال مرگ عمدی این مهاجران خبر داده بودند. آنها گفته بودند با وجود تنش میان شکارچیان غیرمجاز و محیطزیست، بعید نیست که آنها به تلافی جمع کردن بساط قرقشکنی، تالاب را مسموم کرده باشند.
دیروز معاون محیطزیست دریایی سازمان محیطزیست از احتمال دامپزشکی مبنی بر مسموم بودن تالاب بهعنوان دلیل این تلفات وسیع خبر داد. از سوی دیگر با اینکه بازار پرندگان و تورهای هوایی در روزهای گذشته همچنان برپا بود، روز گذشته سرانجام مدیرکل حفاظت محیطزیست مازندران از تعطیلی بازار فریدونکنار تا مشخص شدن علت دقیق تلفات خبر داد. با اینکه قرار بود علت مرگومیر پرندگان مهاجر تا روز گذشته معلوم شود، محیطزیست استان گفته، نتیجه قطعی هفته آینده اعلام خواهد شد. این آخرین توضیحات حسینعلی ابراهیمی کارنامی، مدیرکل حفاظت محیطزیست مازندران است: «در چهارمین روز از پایش تالاب میانکاله، متاسفانه ۴١٠٠ لاشه پرندگان مهاجر جمعآوری و دفن بهداشتی شد که با احتساب تلفات چند روز گذشته این میزان به عدد ۵٩۵٠ لاشه رسیده است. نتیجه نهایی علت تلفات پرندگان مهاجر، هنوز از سوی سازمان دامپزشکی اعلام نشده که به محض مشخص شدن، به اطلاع عموم خواهد رسید.»به گفته او تیمی متشکل از دامپزشکان سازمان حفاظت محیطزیست وارد منطقه شده و درحال بررسی علت یا علتهای این تلفات هستند. روابط عمومی محیطزیست استان خبر داد که روز گذشته با حضور استاندار مازندران جلسه ستاد مدیریت بحران استان در محل پاسگاه محیط بانی قلعه پایان برگزار شد و در این جلسه مقرر شد، هرگونه شکار پرندگان مهاجر در شرق استان تا اطلاع ثانوی ممنوع اعلام و برای حفظ سلامت مردم، فعالیت بازار عرضه پرندگان مهاجر در فریدونکنار تا مشخص شدن علت دقیق تلفات، متوقف شود.
هشدارها برای استفاده نکردن از پرندگان وحشی برای حفظ سلامتی مردم، بالا گرفته است. شهابالدین منتظمی، مدیرکل دفتر مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیطزیست هم به ایسنا گفته است که مردم منطقه از خرید و مصرف گوشت لاشه هرگونه پرنده خودداری کنند. او درباره احتمال نقش عامل انسانی و استفاده از طعمههای آلوده در حادثه تلف شدن پرندگان، گفت:«دستگاه مسئول اعلام این موضوع وزارت بهداشت و دانشگاه علوم پزشکی است و محیطزیست تحت هیچ شرایطی نمیتواند این مورد را تأیید یا رد کند.» احمدرضا لاهیجانزاده، معاون محیطزیست دریایی سازمان حفاظت محیطزیست هم در همین مورد به ایلنا گفته است: «تالاب میانکاله را فاضلابهای شهری، آلایندههای صنعتی و سموم کشاورزی آلوده میکنند. ما گزارش کامل آن را به ستاد ملی هماهنگی و مدیریت تالابهای کشور دادیم. میزان آلودگی رودهایی که به تالاب وارد میشوند، بررسی شده است و حتی نواحی آلوده تالاب در گزارش وجود دارد.»
یک لاشه در آشوراده دیدم
رضا هاشمی، قایقران پرندهنگر در آشوراده و میانکاله همین دیروز لاشه یک فلامینگو را در آشوراده دیده است. اما تا قبل از این در بین شاهدان این تلفات وسیع صحبت از تمرکز لاشه پرندگان مرده در گوشهای از میانکاله بود، درست در جنوب تالاب و در مجاورت شهرگلوگاه. آنها همین موضوع را دلیلی بر مسمومشدن پرندگان در گوشهای از تالاب دانسته بودند. حالا این پرندهنگر به «شهروند» میگوید: «در آشوراده پرنده مردهای دیده نشده بود، اما صبح دیروز برای نخستین بار یک فلامینگوی مرده آنجا دیدم.» به گفته او هنوز دو سه هفتهای به پایان فصل شکار باقی مانده است، اما دیروز بالاخره شکار ممنوع شد. «حالا باید دید شکارچیان برای پنجشنبه و جمعه دوباره به شکار میآیند یا نه.» به گفته او در این روزها تعداد گردشگرانی که به آشوراده میآیند، بسیار کمتر شده است، اما دلیل کاهش شمار گردشگران فقط به مرگ پرندهها و هشدارهای اخیر مربوط نیست: «همه اتفاقات آبان تا دی ماه، تأثیر زیادی بر شمار گردشگران آشوراده گذاشت. مسافران به ندرت میآیند و میروند، اما بازار ما با این مرگومیر بیشتر از پیش از رونق افتاد.»
پس چرا آمار شکار غیرمجاز را نمیبینند؟
«مگر میانکاله پناهگاه حیاتوحش نیست؟ این چه پناهگاهی است که مدام شلیک اسلحههای شکاری در آن شنیده میشود و دام صیادان همیشه در آن برپاست؟» علیرضا هاشمی، پرندهشناسی است که این سوال را میپرسد. او مسمومیت و مرگ پرندگان را حادثهای مهم و بزرگ میداند و میگوید نباید به راحتی از کنار آن گذشت؛ ۶هزار پرنده مرده.او میپرسد: «مگر نه اینکه وقتی تلفاتی اینچنین وسیع اتفاق میافتد، در درجه نخست باید منطقه را قرق کرد؟ آنها چون توان مقابله با متخلفان را نداشتند، شکار را تنها در شرق مازندران ممنوع اعلام کردند، آن هم موقت.»
او با این جملهها از عملکرد سازمان حفاظت محیطزیست گله میکند: «سازمان محیطزیست که هر روز درباره شمار پرندگان تلفشده، از اردک و غاز و فلامینگو و چنگر و غیره عدد میدهد، چرا در مقابل صید غیرقانونی سالانه یکمیلیون و ۵٠٠هزار پرنده و فروش آنها در بازار فریدونکنار بیعمل است؟ سازمان محیطزیست بهعنوان نهاد متولی نه زورش میرسد، نه تا به حال توانسته کاری در مقابله با این تخلف بزرگ انجام دهد. واکنشهای فعالان و کارشناسان به این حادثه متفاوت است. گروهی به شکارچیان غیرمجاز مشکوکاند و گروهی دیگر به صنایع متخلفی که شاید تالاب را مسموم کردهاند. از نگاه این پرندهشناس، موضوع بسیار پیچیده است.
او بدبینانه میگوید با توجه به طولانیشدن زمان اعلام نتیجه آزمایشگاه به نظر میرسد کسی واقعیتی را پنهان کرده است: «دامپزشکی احتمال بیماری را رد کرده، اما نقاط تاریک زیادی این میان پیداست. اگر جایی آنفلوآنزای پرندگان بیاید، کیلومترها اطراف آن باید قرق شود و دیگر کسی خریدار طیور پرورشی آن منطقه هم نخواهد بود. چندسال پیش که برای نخستینبار اعلام شد آنفلوآنزای مرغی به مازندران آمده است و این ممنوعیتها باید اجرایی شود، مسئول محیط زیست را در خیابان کتک زدند. حالا هم معلوم نیست چرا احتمال بیماری رد شده است. از کجا میشود مطمئن بود که این بار هم با تهدید این بیماری را رد نکرده باشند؟»
این آخرین توضیحات حسینعلی ابراهیمی کارنامی، مدیرکل حفاظت محیطزیست مازندران است: «در چهارمین روز از پایش تالاب میانکاله، متاسفانه ۴١٠٠ لاشه پرندگان مهاجر جمعآوری و دفن بهداشتی شد که با احتساب تلفات چند روز گذشته این میزان به عدد ۵٩۵٠ لاشه رسیده است. نتیجه نهایی علت تلفات پرندگان مهاجر، هنوز از سوی سازمان دامپزشکی اعلام نشده که به محض مشخص شدن، به اطلاع عموم خواهد رسید.»
منبع: روزنامه شهروند